DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK’in bu sabah açıkladığı 2024 yılı Ocak ayı Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarına ilişkin raporunu yayımladı.
Ocakta mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranının yüzde 9,1, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranının (âtıl işgücü) ise yüzde 26,5 seviyesine yükseldiği hatılatılan raporda, geniş tanımlı işsiz sayısının bu dönemde 10 milyon 453 binle pandemi dönemi hariç tüm zamanların zirvesine yükseldiği belirtildi.
Böylece pandeminin etkili olduğu Ocak 2021 sonrasındaki 35 aylık dönemin ardından ilk kez geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyonu aştı.
TÜİK’e göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) ocakta 3 milyon 214 bin olurken, geniş tanımlı işsiz sayısı bu rakamın tam 7 milyon 239 bin üzerinde oldu.
ÜÇ AYDA 2,3 MİLYON KİŞİLİK ARTIŞ
TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2020 Ocak’ta yüzde 13 olan dar tanımlı işsizlik Ocak 2024’te yüzde 9,1 oldu ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik yüzde 21,4’ten yüzde 26,5’e yükseldi.
Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir ayda 797 bin kişi, son üç ayda 2 milyon 310 bin kişi arttı.
Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 2 milyon 155 bin, son 10 yılda (2014-2024 arası) ise 5,1 milyon kişi arttı. Böylece son 10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki katına çıktı.
NEDEN HIZLI ARTTI?
Raporda, “Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsizişsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır” denildi.
“Âtıl işgücündeki yükselişin temel sebebi ise zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısında devasa artıştır” tespitinin yer aldığı raporda, öne çıkan diğer tespitler şöyle:
* Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 1 milyon kişi artarak 3 milyondan 4 milyona yükseldi.
* Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış çok daha çarpıcı oldu. Haftalık 45 saatten daha az çalışan ve imkanı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1,9 milyondan 3,2 milyona yükselerek 1 milyon 295 kişi arttı.
* Zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı bir yılda 1 milyon 295 bin kişi arttı. Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışın sebebi yüksek enflasyon ile geçim zorluğu yaşayanların çalışma süresini artırarak daha fazla ücret elde etmek istemeleri olabilir.
GENİŞ TANIMLI KADIN İŞSİZLİĞİ YÜZDE 33,8
* Ocak 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,7 iken kadınlarda yüzde 11,7 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 22,2, kadınlarda ise yüzde 33,8 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark yaklaşık 11,6 puana yükseldi.
* Ocak 2024 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 419 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 917 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 795 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 5 milyon 536 bindir.
